20 yıl önce elektrikli araç konusunda yaşanan acı tecrübeler..

 Her 80 kilometrede bir  üstelik saatler süren şarj etme zorunluluğu olan hantal ve çok pahalı pillerle çalışan elektrikli araba üretme çabalarını, başlarda büyük heyecana yol açan ancak pratikteki işlevsizlikleri nedeniyle kısa zamanda rafa kalkan projeleri, önceki makalede anlatmaya çalışmış, son birkaç yılda bu alanda yaşanan baş döndürücü gelişmelerden örnekler vermiştim..

Bugün o 80 kilometrelik menzile sahip araç pillerinin yerini artık tek şarjla arabanın 650 kilometre yol kat etmesini sağlayan yeni nesil piller almış bulunuyor..

Üstelik o yılların pahalı pilleri bugün onda bir fiyata gerilemiş durumda..

Bin dolar fiyata sahip 1 kw' lik piller günümüzde 100 dolara tedarik ediliyor ve bu ucuzluk maliyetlere olduğu gibi yansımış bulunuyor..

Özellikle lityum zengini Çin pil üretiminde ve teknoloji geliştirmede öncü rolüyle dikkat çekiyor..

Düşen batarya fiyatları yanında şarj sürelerinin artması elektrikli araba devrimini hızlandıran, aynı zamanda yoğun rekabeti sağlayan gelişmelere de yol açmakta..

Çin tüm üreticilere ucuz pil sağlamakla kalmıyor, 4 bin dolar civarında fiyatlarla orta gelire sahip herkesin satın alabildiği arabalar üretilen bir ülke konumunda…

Petrolde dışa bağımlı Çin, bu dezavantajı elektrikli araba üretimiyle avantaja çevirmek için üretim ve tüketimi teşvik için ilginç uygulamalara da sahne olmakta..

Örneğin, petrol türevleriyle çalışan araçlara plaka çıkarmada çıkarılan bürokratik güçlükler nedeniyle çoğu zaman yıllar aldığı ülkede, hükümet elektrikli arabaların plaka tahsisini ücretsiz yapma garantisi vermeye başladı..

Ücretsiz plaka tahsisi ve orta gelirlilerin bile artık rahatça edinebildiği 4 bin dolarlık alt segment araba satışları son günlerde beklentilerin ötesine geçti..

Hong Guang marka Çin üretimi araba pandemiye karşı 2020 yılında 112 bin adet satarak Tesla Model 3'ün ardından ikinciliğe yükseldi..

2021 Ocak ayında ise 25 bin 778 satışla sadece Çin' in değil dünya sıralamasında da Tesla ardından en çok satılan 2. elektrikli araç konumuna geldi..*

Yapay zeka ve pil teknolojisinde yaşanan gelişmeler bildiğimiz geleneksel otomobil üreticileri dışında Apple ve Google sahibi Alphabet' in de iştahını kabartmış durumda..

İki şirket farklı ortaklık modelleri üzerinde yoğun çalışmalar sürdürüyor..

Tek şarjla şimdiden 650 kilometre gidebilen arabalar, yakın zamanda çok daha uzun menzillere ulaşılacağının da habercisi..

Gelmekte olan devrim, elektrikli arabaların fiyatlarının benzin/dizel ile çalışan araba seviyelerine gelmesiyle doruğa çıkacak ve bugün vazgeçilmez sanılan pek çok sektör tarihe karışacak..

ABD' de yeni başkan Biden ve ekibinin açıkladığı yol haritası değişimin ne kadar çabuk olacağının habercisi:

2030 yılına kadar ABD yapımı arabaların çoğunluğunun elektrikli olması ve 2040 yılına kadar yollarda elektrikli olmayan araç kalmaması hedefiyle ilgili hazırlanan yol haritası ve teşvik politikaları hazır..

ABD, Çin ve AB, on yıl gibi bir zaman dilimine sığdırılacak ve petrolün yüz yıllık hükümranlığını sona erdirecek devrimi gerçekleştirecek adımların atılmasında kararlılar..

On yıl içinde yaşanacak gelişmeler sonunda bakın neler olacak:

Egzoz' undan karbüratörüne, bujisinden radyatörüne içten yanmalı motora dayalı otomobil çağı tüm alt sektörleri, tedarikçileriyle sona erecek..

Dünya genelinde ve özellikle kent merkezlerinde yer alan milyonlarca akaryakıt istasyonu bugünkü işlevini kaybedecek..

Büyük olasılıkla şehirler arası istasyonlar restoranlara, restoranlar şarj istasyonlarına benzeyecek..

O istasyonlardaki çalışanlar başka alanlarda iş aramak zorunda kalacak..

Yapay zeka ile bütünleşen elektrikli araçların bütünleştiği yeni çağda kamyon şoförleri de işsizler ordusuna katılacak..

Cin şişeden çıktı, yeni perde açıldı..

Otomotiv devrimine uyum sağlayanlar ayakta kalacak, süreci okuyamayanlar kaybolup gidecek..

Unutmayın taş devri  taş bittiği için sona ermediyse, petrol çağı da petrol bittiği için değil, daha gelişmiş teknolojilerle tanıştığımız için son bulacak..

Yüz yıl içinde onca savaşa, acıya ve dünyayı küresel ısınma gibi telafisi neredeyse olanaksız tahribata mahkum eden yüz karası 'lanetli' petrol dönemi de tarihin çöplüğüne gidecek..

Abdullah Ayan

Mersin, 8 Haziran 2021

* BBC (21.2.2020 araştırma haberi)