Tanımla başlayalım.
Vakıf sözcüğü, Türkçe sözlükte şöyle açıklanmaktadır: Bir hizmetin gelecekte de yapılması için belli şartlarla ve resmî bir yolla ayrılarak bir kimse tarafından bırakılan mülk veya para...  

Yani, bir kişi, bir hizmet sürekli yapılabilsin diye malının tamamını ya da o iş için ayırdığı bir kısmını ayırarak bir kurum kuruyor. Elbette bu kişinin bir amacı olmalı, bu amaç hukuka uygun olmalı, açıkça bilinmeli.. Özetlersek, her vakfın amacı geçmişteki ya da haldeki bir değerin gelecekte de yaşamasını,  bağışlanan mülkün, eserlerin geleceğe sağlıklı bir şekilde kalmasını sağlamak ise da asıl amaç, bağışlanan mülk ve parayı doğru kullanarak insanların sosyal dayanışmasını; yardımlaşmalarına önayak olarak, birbirlerine destek olmalarını sağlayarak acı ve tatlı günlerini paylaşmak; insanlar arasında var olması gereken saygı ve sevgi  duygularını canlandırarak yaşamasını sağlamak ;böylece toplumu meydana getiren kişiler arasındaki ilişkileri geliştirmektir. 

Ne var ki amaçları okunduğunda ayakta alkışlanacak bu kurumların Osmanlının yıkılmasında etkisi olmuştur. Şöyle ki:

Bilindiği üzere Osmanlının  iki gelir kaynağı vardır: 1- Tarım gelirleri 2- Talan. 

İmparatorluk güç kaybetmeye başlayınca talan geliri kalmamış, hatta toraklarında talan başlamıştır.  

Tarıma gelince. Mülkün Osmanlı ailesine ait olduğu dönemde toprak çiftçiye, tarım yapmak üzere verilmiş, verilen toprakta tarım yapılması zorunlu kılınmıştır. Zamanla çeşitli yollarla toprağa sahip olan reaya ve mütegallibe mal varlığını, kurduğu vakıflara bağışlayarak vergiden kurtulma yoluna gitmiştir. Vakıf kurmak yasal bir işlem olduğundan devlet, vakıflara el koyamamış; ancak vergiden mahrum kalmıştır. Bu durum giderek devletin askerinin giderlerini bile karşılayamaz hale gelmesine neden olmuştur. 

Osmanlı vakıflarını tartışmayacağım, ancak Cumhuriyet,  vakıfları bir kurumda toplamayı uygun görmüş, Vakıflar İdaresini ve Vakıf Bank'ı kurmuştur. Böylece bu önemli kuruluşlar denetime alınarak devletin dolandırılması önlenmek istenmiştir. 

Bugüne gelince....Bugün artık vakıflar devletten güçlü hale gelmek yolundadır. Öyle vakıflar vardır ki neredeyse devletin elinden çıkardığı bütün menkul ve gayrimenkulün sahibi oldular... Vergi vermedikleri gibi vergiler sayesinde yaşayan kurum ve kuruluşları da sömürür hale gelmişlerdir. 

Hemen her tarikatın, her tekkenin, her zaviyenin bir vakfı var ve bunların her biri bir holding düzeyinde. İsmail Saymaz  da yazmıştı, her şeyh, artık bir holding CEO'su durumundadır.

Osmanlının yıkılışında payı olan vakıfların Cumhuriyeti de kemirmekte oldukları apaçık görülüyor; dilerim Cumhuriyeti yıkmaya güçleri yetmez....